Deze week gaan mijn ouders opnieuw trouwen. In een kerk. De hele shabam. Ze zijn al 50 jaar getrouwd. Zoiets gaat niet ongemerkt voorbij. Dit was tien jaar geleden. Toen de Vroom en Dreesman nog volle winkels trok.
Tuurlijk kan het nóg absurder. Ben benieuwd naar deze keer.
Ik maakte voor het trouwfeest deze week het 'trouwboekje'. Onvervalste familie trouwerij geknutsel. Maar ik ben supertrots. Tuurlijk ook op het boekje. Maar vooral op mijn familie.
Samen trokken deze groepen ten strijde tegen de fascisten van de NSB die fel werden gehaat. Dat escaleerde in 1937, toen NSB-partijleider Anton Mussert een partijlid in Tuindorp Buiksloot bezocht. Bij het verlaten van diens huis werd Mussert belaagd, er ontstond een schermutseling en Mussert vluchtte per auto de buurt uit.
De rechtbank wees enkele tuindorpers als schuldigen aan en veroordeelde deze, terwijl Mussert volgens justitie weinig blaam trof.
Ik ben heel optimistisch over de toekomst. Jonkies om mij heen pakken dingen aan en veranderen de wereld op een goede manier. Zonder pessimisme, gedoe of onzichtbare blokkades. Ze snappen dat bijna alles kan. Geen angst. Geen gezeur.
Larissa is daar een voorbeeld van. Reist, werkt zich toch het schompes en verdient haar geld onderweg tijdens haar reis met Chinese vertalingen op een app.
Vandaag aten we samen omdat mijn vader Antonio Giannattasio 75 werd. Jonkie dus.
We hebben in onze familie niet zoveel nodig om samen te eten. Als een echte Italiaanse familie is dat de essentie van alles.
Mijn vader kwam als klein jochie naar Nederland. Ongeveer net zo oud als mijn oudste zoon. Achtien jaar ongeveer. Ik kan mij daar nog steeds geen voorstelling van maken.
Vanuit een plek als Zuid-Italie vertrek je naar een andere koude wereld. Een nieuw land, een nieuwe taal en keihard werken. Weg van alles en iedereen.
Pas door het bezoek van het TV programma Smakelijke Verhalen aan de woonboot van mijn vader en moeder hoorde ik wat meer daarover.
Mooi nieuws. Tot een paar weken geleden dachten we dat het aantal borden aan de familietafel wel genoeg waren. Bordje voor de drie dochters, wat aanhang en de vijf kleinkinderen. Tot we die ochtend een wat zenuwachtige zus Soraya wat naar beneden zag murmelen. "Ik moet jullie wat vertellen.""Nou daar gaan we dan" dacht ik. De kinderen zijn groot en nu komt de tijd van overspel, kwakkelige gezondheid en nog meer gehannes. Zacht hoorde ik haar zeggen:" Ik ben zwanger..." Die zagen we niet aankomen. Mooi nieuws.
Vandaag bij de verjaardag van mijn vader was het zover. Iedereen was opgedragen in kleur te komen. Blauw als je dacht aan een nieuwe kleinzoon, Roze als je voelde dat kleindochter vier op komst is.
De test was via Amerika bij de taartenmaker terecht gekomen. Adem in. Tafel na tafel keken we naar het aansnijden van de taart en zicht op de kleur. Zelfs nicht Larissa Loman (20) uit Bali was er live bij...nieuwsgierig naar het nieuwe broertje of zusje.
Nee niet iedereen zat qua kledingkleur goed. Opa Floris wel. Maar Floris heeft vaak gelijk. Gelukkig maar want Floris kan niet tegen zijn verlies.
Het verhaal van Antonio Giannattasio
Het pontje bij het Centraal Station over, een minuut fietsen en daar ligt het paradijsje van Antonio Giannattasio. Een grote woonboot met een vorstelijk terras vol bakken met uitbundig bloeiende planten. Ernaast ligt een moestuintje. Vijftig jaar geleden was het volgens de 71-jarige Italiaan de meest akelige plek die je je kon voorstellen. Hij werkte bij de scheepswerf ADM, en huurde met zijn broers, zuster en schoonzuster een huis op de Buiksloterdijk. “En dan liep ik hier wel eens langs als ik naar de stad moest. Het was altijd donker, het was moerassig. Zó griezelig!” Zijn 64-jarige vrouw Rietje roept hartgrondig: “Het was een pisgat!!”
Als iemand Antonio Giannattasio in 1966 had verteld dat hij juist op die plek het grootste deel van zijn leven zou doorbrengen, had hij het niet geloofd. Toch liep het zo. De woningnood in de jaren zestig was gigantisch. Niets kon hij vinden en hij zat flink in de rats. De bruiloft met Rietje was al aangekondigd. Zijn ouders uit Taranto zouden komen. “Ze verwachtten dat ik in dat rijke land wel een huis voor mijn vrouw zou vinden. Ik zou me dood schamen tegenover hun als ik niets had.” De Nederlandse schoonmoeder van één van zijn broers kwam met een oplossing. Ze wist een woonboot te koop bij het Olympisch Stadion. “Een plek kreeg je toegewezen. Dat was dus hier. Ik weigerde. ‘Nooit!’ riep ik uit. ‘Maar jongen, waarom niet’, vroeg die man van de havenpolitie. ‘Je werkt toch bij het dok? Ik weet zeker dat jij er iets heel moois van kan maken.’ Uiteindelijk heeft hij me overgehaald. Ik moest wel, ik had geen keus. ”
Buiten eten Elke avond na het werk, samen met broers en neven, stortte hij cement in de moerassige grond. Een titanenkarwei, maar hij heeft er tot op de dag van vandaag plezier van. Ook nu zit zijn terras vol vrolijk lachende mensen. Antonio en Rietje hebben altijd kinderen, kleinkinderen, aanhang en vrienden te eten. Bijna altijd kookt hij. Vanavond staat hij te roeren in een pan met een stevige beige substantie gemaakt van gedroogde tuinbonen. “Ik had er gisteren opeens zo’n zin in. Het komt uit Puglia, de streek waar ik vandaan kom in de hak van de laars. Mijn moeder maakte het altijd, het is een gerecht voor de armen.”
Dochter Diana, die aan de keukentafel zit: “Niet iedereen vindt het lekker. Je houdt er van of niet. Het smaakt goed met geroosterde aubergine en paprika.” Ze heeft lange donkere krullen en haar groene ogen hebben dezelfde felle blik als vader Antonio. Ze praat snel. “Laatst moest mijn dochter Valentina voor school in een boekje schrijven hoe het huis van haar opa er vroeger uitzag. Met vijf broers en een zus sliep hij op een kamer met een gordijn waarachter op planken bonen lagen te drogen. Zo anders vergeleken met mijn of haar leven. Als zesjarig jongetje liep hij al achter een groentekar aan. Hij heeft van alles gedaan om geld te verdienen. Hij is visserman geweest, groenteboer, lasser. Hij kán het ook allemaal.”
De bewonderende woorden van zijn dochter kan Antonio, druk bezig het eten buiten op het terras te zetten, niet horen. Op tafel verschijnen behalve het tuinbonengerecht nog twee soorten pasta’s (een met door hem zelf gezouten ansjovis en broccoli en een ander met geroosterde groenten) een salade en voor de liefhebbers van de Hollandse pot karbonaadjes. Passerende fietsers kijken nieuwsgierig naar die grote familie aan een tafel vol gerechten.
Allerjongste lasser Padre Antonio vertelt door al het vrolijke gekwetter van vrouw, kind en kleinkinderen heen hoe hij in Amsterdam terecht kwam. Hij weet het nog als de dag van gisteren. In zijn ouderlijk huis in Taranto kreeg hij bezoek van twee mannen. Een tolk en de personeelschef van ADM. “Ze kenden mijn broers, die al bij de ADM werkten. ‘Als jullie weer naar Taranto gaan om te werven, dan moet je ook langs mijn huis. Ik heb nog een jonger broertje’, had er een gezegd.” Mijn ouders ontvingen de twee mannen feestelijk. Ik werd direct aangenomen. Zaterdag kreeg ik een treinkaartje naar Amsterdam, dinsdag werd ik gekeurd en donderdag kon ik al beginnen als allerjongste lasser van het bedrijf. Ik was achttien.”
Hij ging wonen in het huis waar al enkele broers, één zus en schoonzus woonden. “Als we thuis kwamen was het eten klaar en onze kleren waren gestreken. Eigenlijk hadden we niet het gevoel dat we in het buitenland waren, alleen mijn vader en moeder miste ik heel erg.” De ADM raakte ook steeds meer in Italiaanse sferen. Er arriveerden steeds meer mannen uit zijn geboortestreek. “Ik begon in augustus 1960, toen waren er bij mij tien Italianen op de afdeling. In oktober werkten er 500 mannen uit Taranto. De meesten woonden in pensions. Ze spraken geen Nederlands en hadden veel toestanden met kostvrouwen over dingen die kapot waren gegaan en over geluidsoverlast. Ze kwamen op gekke tijden thuis door de ploegendiensten. Er was ook altijd gedoe met meisjes. Nederland was toch 50 jaar verder met de emancipatie. Veel Italianen wreven hun ogen uit als ze vrouwen met blote benen op de fiets zagen. ’s Morgens aan het begin van de ploegendienst was het net een toneelstuk. Iedereen moest zijn verhaal kwijt.”
Dameskapsalon Hij had het naar zijn zin bij de ADM. “Ik was als lasser erg gezien. En de Amsterdammers met wie ik werkte, waren echt heel vriendelijk. Ik kan niet anders zeggen.” De oudere Italianen gingen naar discotheek Extase op de Nieuwendijk. Hij ging als jonkie naar de Kuil, een dansgelegenheid waar hij de toen net veertienjarige Rietje van de Jordanese familie Kat uit de Willemstraat ontmoette. Ze zat op de kapperschool, had pikzwart haar en prachtige lichtblauwe ogen. “Ik had eerst haar vriendin naar huis gebracht, maar toen ik Rietje weer zag, dacht ik: zij is eigenlijk veel leuker. Ik ben nog steeds dol op haar. We hebben het altijd fijn gehad.” Ze hebben wel eens overwogen om in Italië te gaan wonen. “Maar het zou voor haar toch niet je dat zijn geweest. Ik zou daar het leven van de mannen in het dorp zijn gaan leiden en zij had altijd in de keuken moeten staan.” Toen de scheepswerf failliet dreigde te gaan, namen ze samen een dameskapsalon op de Leeuwarderweg over. “Mijn vader stond bekend als de beste verver van heel Amsterdam-Noord”, zegt Diana, die met haar ouders in de zaak heeft gestaan en hem tegenwoordig alleen runt. Antonio: “Ik had er plezier in er net iets mooiers van te maken. Dan legde ik er bijvoorbeeld een kleuraccent in.” Als ze geen kapsalon waren begonnen, was het een eigen restaurant geworden, vermoedt hij. “Ik denk dat je elk vak kan leren als je het leuk vindt.”
De liefde voor de Italiaanse keuken heeft Diana van haar vader overgenomen. Ze kookt dagelijks Italiaans en voelt zich thuis in Italië. “Ik vond het elke vakantie verschrikkelijk om afscheid te nemen als we weer teruggingen naar Nederland. En altijd weer was ik ontgoocheld als mensen hier wachtten totdat je wegging voordat ze aan de maaltijd begonnen. Bij ons blijft iedereen die langskomt vanzelfsprekend eten. Jullie ook toch, hoop ik?”
Gebakken courgettebloemen Elke dag mailt Diana met naar nichtjes en Italiaanse vrienden. “Ik ben op mijn twaalfde een cursus Italiaans gaan volgen omdat ik het zo verschrikkelijk vond eerst een paar dagen in de auto te moeten zitten en dan helemaal niet te kunnen praten met mijn opa en mijn oma. Wat bleek, toen ik die cursus had gedaan? Ze spraken alleen dialect! Maar inmiddels praten ze in het dorpje van mijn vader ook algemeen beschaafd Italiaans.”
De tienjarige Valentina – ook zij heeft die felle Giannattasio-blik – is net gestart met een cursus Italiaans via het consulaat. Ze is dit jaar met haar grootouders een paar weken mee naar Italië geweest. “We eten heel vaak bij opa. Hij maakt allerlei lekkere dingen. Gebakken courgettebloemen, tortellini, van alles. Als ik bij hem eet, voel ik me altijd Italiaans.” Opa verleende haar een zeer speciale gunst. “Ik heb het geheime recept van de familiepastasaus gekregen. Normaal krijg je dat in de familie als je twaalf bent, maar ik heb er zo om gezeurd dat ik het al heb gekregen toen ik acht was. Wat het is? Dat ga ik je niet verklappen.” Antonio Giannattasio op links met oudere broer Giovanni
Lachend kijkt Antonio kijkt naar zijn boot, de bloemen, kinderen en kleinkinderen. “We kregen het niet cadeau, maar we hebben hier een prachtig leven. Altijd gehad ook.” Hij ziet zijn neven nog af en toe, die wonen in Zaandam, maar heeft verder geen Italiaanse vrienden. Twee broers zijn teruggegaan en de Italianen met wie hij hier soms een kaartje legde, waren bevriend met zijn inmiddels overleden broer. “Ik kijk wel elke avond naar de Italiaanse televisie. Als iemand iets onaardigs zegt over Italië, kan ik dat niet hebben.” Een paar keer per jaar gaat hij naar Taranto. “Ik word er met open armen ontvangen door mijn zus, maar ken er bijna niemand meer. Het is anders dan toen ik mijn ouders ging bezoeken en ik me er echt helemaal thuis voelde. Ik hoor toch het meeste thuis in Amsterdam. Ook als iemand iets onaardigs zegt over Amsterdam, krijgt hij de wind van voren.
Op mijn tandvlees kwam ik vanavond door de deur bij schoonmoeder Kiki. Bekaf.
Het huis was zoals een huis moet zijn. Gezellig, vertier, gedekte tafel. Regelmaat alom. Voor iedereen tijd, niemand werd vergeten.
Ze is een tijger.
En de basis van alles.
Al vanaf het kleinkind één was ze er. Nee...niet even oppassen en dan weg. Ze was er gewoon. Soms zelfs met meer gezond verstand en geduld dan ik ooit zal kunnen opbrengen.
Langzaam groeien ze boven haar pet. Maar ze wint het makkelijk op karakter. Typisch Amsterdam-Noord. Ben blij met haar. Zonder haar was het allemaal niet zo mooi als nu.
Dank je Kiki!
En we sluiten af met een liedje in stijl. Kiki is dol op Queen. Daarom even een snor momentje voor haar.
Eddie Mantel is een fanatieke weblogger. Zijn blog gaat over vroeger, mooie vrouwen, muziek en Aalsmeer.
Eddie Mantel is ook de lieve opa van mijn zoons.
Ik verslind zijn blog. Eddie heeft smaak en kan mooi vertellen. Prachtige verhalen over zijn jet-set jeugd. Smeuïge foto's van toen en nu. Hij deelt muziek waar ik niet zo snel aan denk en ik hou van zijn humor.
Ik zou hem best wel willen zijn. Ken weinig mensen die zó genieten van het leven.
Eddie is cool. Trots op hem. mét of zonder marmot.
Muziek van de dag is Eddie-style... Ze zingt vaak op zijn blog. Doris Day is net negentig geworden! Even wegdromen... Om het met zijn woorden te zeggen: Onderuitgezakt in de bioscoop gaf ze hem een onbeschrijfelijk gevoel.
Ik neus ook al jaren af en toe op z'n site en zou dat niet doen als ik het niet interessant zou vinden. Toch mag ie voor de lange stukken wel eens de leesverder-optie mogen gebruiken, soms scroll ik me een lamme vinger om bij het volgende bericht te komen.
Doris Day is laatst 90 geworden. Die zouden ze nu wel eens mogen interviewen over haar huidige kijk op Que sera sera. Denkt ze nog steeds xi maar of ziet ze het nu heel anders? ;-)
Foto's over en weer met de post verzonden in de jaren zestig en zeventig. Tussen Nederland en Italia... en tussen Noord en Zuid Italia... Emigranten en gelukszoekers die in een internetloos tijdperk elkaar willen laten weten dat het goed gaat. 'De kinderen groeien, we eten genoeg en het leven gaat verder.'
Ik vond ze in het verlaten huis van mijn oma Anna-Maria Giannattasio. Moet 1993 zijn geweest. Ik zag ze liggen en dacht "Die moet ik redden.' Een tas vol levens. Niet alleen foto's. Ook boekjes met bedragen, identiteitskaarten en vluchtige krabbels. Ooit van belang...nu vergeten. Het leven gaat verder.
mijn opa Pietro Giannattasio
? geen idee... maar ben dol op de tasjes (iemand van de familie een idee?)
Hier de hele set foto's
Reacties op Gevonden foto's in het ouderlijk huis van mijn vader Antonio Giannattasio in Statte...hak van de Italiaanse laars.
Soraya 10/01/2011 | 22:58 uur
Zie ik rechts achter een jonge Maria pagliarulo???
